AZKUE HIZTEGIA ONLINE: AURKEZPENA

Aurten Bai Fundazioak Resurrección María de Azkuek 1905ean argitara emandako “Diccionario Vasco-Español-Francés” argitalpenaren bertsio elektronikoa aurkeztuko du, euskalgintzaren hainbat alorretako profesionalentzat eta gaian interesa duen edonorentzat tresna aparta.

Azkue Hiztegiaren eskubide esklusiboak Euskaltzaindiarenak badira ere, Erakundeak web orri honetan erabiltzea ahalbidetzen duen lizentzia eman dio Aurten Bai Fundazioari.

RESURRECIÓN MARIA DE AZKUEren HIZTEGIA ONLINE ETA DOHAINIK

2022ko maiatzaren 3a, goizeko 11:30ean, Bilboko Batzar Nagusietako Bilboko Egoitzan Aurten Bai Fundazioak azkenaldian burutu eta egokitu duen lana aurkeztu du. Lan hori Resurrección Maria de Azkueren “Diccionario Vasco-Español-Francés” hiztegiaren doako online bertsioa da, eta eskuragarri dago helbide honetan:  https://www.aurtenbai.eus/azkue-hiztegia/

Aurkezpenean parte hartu dute Mikel Etxebarriak –Aurten Bai Fundazioaren presidentea– eta Pello Salaburuk –euskaltzain osoa, EHUko erretore nagusi ohia eta bertako euskara institutuaren zuzendari ohia–.

Mikel Etxebarriak azaldu du Fundazioaren helburua euskararen normalizazioa dela eta Fundazioak 1988tik diharduela lan horretan buru-belarri. Fundazioaren aburuz euskara normalizatzeko funtsezkoa da interneten eta sare sozialetan presentzia bermatzea; asmo horri erantzuten dio Azkue hiztegiaren egokitzapen honek

Pello Salaburuk eman du Azkue hiztegiaren online bertsio honen ezaugarrien berri; hiztegiak ematen dituen aukeren artean bat azpimarratu du: bilaketak egin daitezkeela hitzak Azkuek jasotako aldaera fonetikoa erabiliz ere.

ZERGATIK HAINBESTEKO GARRANTZIA AZKUEREN LANARI?

Azkueren lanak 7 euskalkitako (302 herritako) iturriak biltzen ditu, 76 egileren aipuak eta 168 lan-erreferentziatu; lan horrek euskararen egoeraren irudi paregabea ematen du, euskara batuaren hedapenaren aurreko urteen eta alfabetatze eta euskalduntze prozesuen aurretikoa.

Alfabetatze sistematikoan urrats bat gehiago egiteko aukera ematen die ikertzaileei eta terminologoei.

Azkuek alfabetatzeko lehen jarraibideak eman zituen, eredu bateratu estandar inklusibo bat lortzeko.

RESURRECIÓN MARIA DE AZKUEren HIZTEGIA - ZER DA?

Tamaina honetako lehen euskara-hiztegi hirueleduna da (euskara-gaztelania-frantsesa). Resurrección Maria de Azkue apaiz, filologo, idazle eta musikologoak bildu zuen, urte batzuk geroago  euskaltzainburu izan zenak.

Lan honetan Azkuek bi zailtasuni egin behar izan zien aurre: euskararen fonetika euskalkietan islatzeko sistema estandar baten faltari eta euskalkien barietateari; batzuetan desberdintasun dialektologiko horiek agertzen dira, baita inguruko bi herriren artean ere.

Lehen arazoa konpontzeko Azkuek iturri sistema propioa sortu zuen, gaur egun edozein konparazio lan zaildu dezakeen sistema.

Bigarren arazoa, barietate dialektologikoa, maisuki dokumentatu zuen Azkuek, sarrera-egitura oso konplexua sortu baitzuen, euskararen errealitatea zehatz-mehatz islatzeko gai zena.

Bi faktore horiek zaildu egiten zuten hiztegia digitalizatzea, eta, haren egitura konplexua zela eta, ezinezkoa zen formatu digitalera iraultzea bilaketa sistematikoak ahalbidetzeko. Proiektu honi esker, bi oztopoak gainditu ahal izan dira, eta, horrela, euskaran interesa duen edonoren eskura dugu orain tresna hau, ez bakarrik Azkueren lanean aditu edo ikertzaile direnen eskura.